Fred Teeven toch!

“Je bent geen beter mens omdat je rechter, officier, gevangenbewaarder of rechercheur bent. Je verheven voelen boven anderen, dat is een gevaarlijk trekje dat je vaak ziet in de manier waarop er met verdachten wordt omgegaan. Het is mijn diepe overtuiging dat het belangrijk is de belangen van een verdachte goed in het oog te houden er ervoor te zorgen dat de Staat zich aan haar eigen regels houdt.’

Jillis Roelse is geboren in Schiedam op 14 februari 1975. Hij groeide op in Gouda. Van 1994 tot 1999 studeerde hij rechten in Maastricht. In die periode vechten de IRT-zaak en het proces tegen O.J. Simpson om de aandacht, “ik zat aan de buis gekluisterd, ik vond het allebei fascinerend. In de Simpson-zaak was het vooral het openlijk racisme van de openbare aanklager en de blanke agent Furman dat me is bijgebleven, de macht van de overheid ten opzichte van het individu. Dat heeft voor mij wel de doorslag gegeven om advocaat te worden.”

In de Verenigde Staten is de term crimefighter een soort geuzennaam en ook in Nederland lijken sommige officieren van justitie er trots op te zijn als ze zo worden genoemd, Roelse heeft er niet veel mee. Hij verdedigde Rusky R., een van de verdachten in de zaak tegen top-crimineel Mink Kok, die was aangehouden voor de liquidatie op drugshandelaar Jaap van der Heiden in Alkmaar, in 1993. Vooral de manier waarop er met kroongetuigen werd omgegaan stuitte Roelse tegen de borst.

“Ik vond het ontluisterend en schokkend dat een deel van de verklaring van kroongetuige Peter Dijkstra onder tafel werd gemoffeld. Dat ging om een passage waarin hij officier van justitie Fred Teeven beschuldigde van het aannemen van smeergeld en andere magistraten van bezoek aan bordelen. Die beschuldigingen klopten niet, maar de rest van zijn verklaringen werd wel als ‘betrouwbaar’ gebruikt. In hetzelfde onderzoek gooide een teamleider een voor de verdachte ontlastend deel van een verklaring gewoon in een la en er werd alles aan gedaan dit buiten het dossier te houden. Toen de teamleider werd opgeroepen als getuige, meldde hij zich ziek. Mijn cliënt dreigde de dupe te worden van de verklaringen van kroongetuige Mike Verfuurt, een jongen die al liegt vanaf zijn melktandjes. Volgens hem had Rusky op het knopje geduwd om de bom voor Van der Heiden te laten afgaan. Het was evident dat dit niet klopte, maar de belangen om de één (Mink Kok) te kunnen pakken waren zo groot dat een ander in de slipstream wordt meegezogen.”

Roelse studeert in 1999 cum laude af en begint in dat jaar als advocaat in Nijmegen. Hij valt met zijn neus in de boter van de Nieuwjaarsrellen rond de eeuwwisseling, waarbij de politie met molotov-cocktails werd bekogeld. “Ik had drie verdachten, die alle drie vrij kwamen. Daarna stond ik een Turkse man bij tegen wie acht jaar werd geëist voor 228 kilo heroïne. Hij werd daarvoor vrijgesproken. Als jonkie val je dan op en toen is het balletje gaan rollen.”

In 2003 gaat hij aan de slag bij Cleerdin & Hamer in Amsterdam. Cleerdin was toen al geen advocaat meer: hij was rechter geworden. Roelse: “Gerard Hamer was iemand met een enorme creatieve inspirerende inbreng, heel bepalend voor de advocatuur in het algemeen.” Voor iedereen die hem kende komt het als een enorme schok dat Gerard Hamer eind december 2008 totaal onverwacht overlijdt aan een hartaanval. Hij was onder anderen de advocaat van Jesse Remmers, in het grote liquidatieproces, met kroongetuige Peter La Serpe.

Mensen die vaak in gevangenissen komen, hetzij als gedetineerde, hetzij als bezoeker, ergeren zich vaak aan de mentaliteit van het personeel. Die verschilt ook nogal. Maastricht, bijvoorbeeld, staat bekend als ‘vriendelijker’ dan Amsterdam. Roelse: “In Zwolle zetten ze zwaar-verslaafden op op cold-turkey. Dat is barbaars. Het heeft heel erg te maken met hoe je tegen je medemens aankijkt. Als advocaat roei je altijd tegen de stroom op. Er zijn vijf keer zoveel gedetineerden als tien jaar geleden, we bouwen meer gevangenissen dan Engeland en Duitsland, dat heeft te maken met de huidige politiek en de manier waarop men denkt de criminaliteit te moeten oplossen. Je moet de oorzaken aanpakken. Opsluiten, daar wordt geen mens beter van.”

Veel advocaten weigeren kroongetuigen bij te staan, hoe kijkt Roelse daar tegenaan? “Ik doe het ook niet. Als je kijkt naar wie er de afgelopen jaren de revue zijn gepasseerd… Angelo Diaz, in de zaak tegen de Hells Angels. De gebroeders Van Lent. Mike Verfuurt en Peter Dijkstra in de zaak tegen Mink Kok. Het zijn allemaal uitermate onbetrouwbare figuren, die hun eigen moeder nog voor een kwartje zouden verkopen. Ik begrijp ook niet dat je dit als strafadvocaat kunt doen. In de ene zaak ben je faliekant tégen de inbreng van een kroongetuige, als je dan wel de belangen van zo iemand behartigt laat je toch alle principes varen?”

In mei 2008 is Jillis Roelse een eigen strafpraktijk begonnen, aan de Prinsengracht in Amsterdam, in samenwerking met Jan-Hein Kuijpers. “We werken geregeld samen, je kunt voor elkaar inspringen en dat is erg prettig, in je eentje kun je dit werk eigenlijk niet meer doen, er zijn te vaak tegelijk dringende zaken.”

De meeste tijd van een advocaat gaat op aan zittingen en aan het bezoeken van cliënten. Roelse: “Ik heb zelf meestal een nauwe band met de mensen, daar besteed ik vrij veel tijd en aandacht aan. Elke advocaat gaat daar op zijn eigen manier mee om, het hangt er heel erg van af hoe je daar zelf in staat.”

In een van de nog lopende zaken kwam Roelse in aanvaring met officier van justitie Koos Plooij. Het heeft te maken met de liquidaties van Magdi Barsoum (mei 2002, in de Bloedstraat in Amsterdam) en zijn broer Mounir (juli 2004, voor een stoplicht op de Jan van Galenstraat). De politietolk die in het onderzoek naar de moord op Magdi was ingezet, werd ervan verdacht informatie uit het onderzoek te hebben verstrekt aan de toen nog levende broer Mounir, ‘in ruil voor goederen en diensten’.

Roelse: “Plooij was kwaad dat die tolk het hele onderzoek dreigde te vernachelen en heeft het telefoonnummer van de tolk doorgegeven aan Mounir Barsoum. Dat was voor de tolk ‘redelijk gevaarzettend’, die dook meteen onder. Dat is niet het enige: er was ook sprake van dat de Criminele Inlichtingen Eenheid een bepaalde rol speelde, maar daar hebben we nooit een vinger achter kunnen krijgen, Plooij is daar meteen voor gaan liggen. Als advocaat maak je je er niet populair mee als je over dit soort dingen door blijft vragen.”

Bij het liquidatieproces in de Amsterdamse onderwereld zijn de belangen van justitie groot. Een van de azen is de nog altijd voortvluchtige Dino Soerel. Hij wordt verdacht van een oude smokkelzaak (75 kilo heroïne naar Engeland), maar inmiddels is justitie in zee gegaan met een Duitse kroongetuige, meneer Konte, op basis van wiens verklaringen Dino kan worden aangeklaagd voor het twaalf jaar lang leiding geven aan een criminele organisatie ‘van ongekende omvang’. Roelse is advocaat van een belangrijke medeverdachte. “De zaak gaat pas in september spelen, maar intussen laat justitie hier en daar al wat feitjes vallen, om de toon te zetten. Daaraan kun je zien hoe groot de belangen zijn en hoe ver ze gaan.”

Niet alle zaken genereren zoveel media-aandacht. Roelse: “De meeste spelen zich in stilte af, maar voor de cliënten zijn de belangen zijn even groot. De meeste hebben geen belang bij pers. Een van de schrijnendste zaken van de laatste tijd is die van een Marokkaanse jongen van twaalf jaar die Geert Wilders had bedreigd. Het is een lieve, vrome familie. Dochter op hbo, zoon op vwo, niks crimineels. De jongen van twaalf voelde zich boos en bedreigd door de film Fitna, ‘wat hebben we in godsnaam méér gedaan dan alleen maar in Nederland te zijn?’ en tikte op de computer van zijn oudere broer een mailtje aan Wilders: ‘Jij gaat dood mannetje.’ Politie erbij, de jongen wordt vermanend toegesproken, barst in snikken uit, eigenlijk gaat iedereen er goed mee om. Behalve het Openbaar Ministerie in Amsterdam, dat het ‘een ernstige zaak’ vindt en het toch nodig acht zo’n knulletje voor de rechter te brengen en te laten verhoren. Dan denk ik: Jezus Christus, waar zijn we nu mee bezig?”

Jillis Roelse is per e-mail te bereiken
j.roelse@kuijpersvanderbiezen.nl
of telefonisch (020-4202042)

Bron: met goedkeuring overgenomen van Misdaadjournalist