Bron: Tribune, februari 2009
Speciaal-reeks
“Tijd voor een Revisieraad”
Wie controleert de rechter?
Kun je in onze rechtsstaat onschuldig zijn en tóch (hoge) gevangenisstraf krijgen? Ja dat kan, zo weet heel Nederland sinds de uitkomst van de Schiedamse Parkmoord en de Puttense moordzaak. Het vertrouwen in de rechtspraak is in gevaar. Daarom wil SP-Tweede Kamerlid Jan de Wit dat een onafhankelijke Revisieraad vonnissen kan herzien.
Tekst Anthonie Vermeer Foto Truus van Gog / Hollandse Hoogte
Een chirurg opereert ’s nachts een meisje dat haar polsen heeft gebroken. Enkele uren na de ingreep moet de chirurg controleren of het gips om haar armen geen zenuwen afknelt en of er gevoel in haar vingers zit. Midden in de nacht gaat hij daarom naar haar bed in het ziekenhuis. Het meisje is nog onder narcose. De arts kan zien dat ze reageert op aanraking van de vingers. Een andere patiënte begint te gillen, want ze heeft een enge man gezien. Althans, ze zegt dat ze dat droomde. Het geopereerde meisje is wakker geworden van het tumult. Ze raken aan de praat, totdat er een verpleegkundige bij gaat zitten. De rust keert weder. Maar even later wordt er weer alarm geslagen vanwege de enge man; nu zou hij zelfs onder de dekens aan de geslachtsorganen van de patiënte hebben gezeten.
De volgende ochtend zeggen beide meisjes dat een man hun geslachtsorganen heeft betast. Eerst beweren ze dat het de vader was van een ander kind dat in hetzelfde ziekenhuis ligt. Korte tijd later zeggen ze dat het de chirurg was. De politie zet de chirurg in een rijtje met andere mannen. De meisjes wijzen hem aan, hij is de enige van de mannen in het rijtje die ze kennen.
Rechtspsycholoog prof. dr. Willem Wagenaar noemt dat onzin. Hij besprak de zaak van de chirurg vorig jaar tijdens het symposium ‘Crisis in de Rechtsstaat?’ De bijeenkomst was georganiseerd door SP-Kamerlid Jan de Wit en ging in op vragen als: wie roept de rechter tot de orde als die ernstige fouten maakt? Kent Nederland wel voldoende mogelijkheden tot herziening van vonnissen? Moet er een onafhankelijke instantie komen die rechterlijke uitspraken kan onderzoeken en daarover een bindend advies kan geven aan de rechter? Spreker Wagenaar toonde zich voorstander van zo’n instantie: een Revisieraad. In zijn pleidooi kwam Wagenaar met een aantal voorbeelden van rechterlijke dwalingen. Het verhaal van de chirurg in het ziekenhuis was er daar een van. Na de bedenkelijke line-up moest de man terechtstaan.
Prof. dr. Willem Wagenaar foto: Vincent Mentzel/HH
De rechtbank hoort prof. dr. Wagenaar als deskundige. Hij zegt dat het ’s nachts geopereerde meisje zich niets kan herinneren vanwege de narcose. Haar belastende verklaring is voortgekomen uit de gesprekken met het meisje dat begon te gillen. Deskundigen noemen dat collaborative story telling: samen een verhaal maken, dat de plaats inneemt van een herinnering. De rechtbank verwerpt dit argument. Een narcotica-deskundige verklaart dat het gebruikte narcosemiddel seksueel getinte hallucinaties kan oproepen. Ook dat argument wordt verworpen. De chirurg wordt schuldig bevonden en gaat in hoger beroep, waarin de narcoticadeskundige wordt vervangen door een professor. Het Hof gelooft hem. Maar dat helpt de man niet. Want, beweert het Hof weliswaar, het meisje dat onder narcose was kan zich niets herinneren dus we spreken de verdachte vrij van ontucht met haar. Maar de andere patiënte was niet onder narcose, dus de straf blijft gewoon staan. Wat deze rechters zich niet realiseren is dat het meisje met de narcose wél een uitgebreid, belastend verhaal had. Wat nu? Er rest de arts géén beroepsmogelijkheid, want er kunnen geen nieuwe feiten worden aangedragen en daardoor zit een herkansing bij de Hoge Raad er ook niet in.
Ook SP-Tweede Kamerlid Jan de Wit wil graag een Revisieraad die zaken kan heropenen om gerechtelijke dwalingen aan het licht te brengen. Hij zegt: “Nadat is gebleken dat in de Puttense moordzaak en de Schiedamse parkmoord onschuldigen zijn veroordeeld, is dit een actuele kwestie. Twee jaar geleden pleitte de SP al voor een Revisieraad, een onafhankelijke commissie van deskundigen die het werk van de rechter nog eens flink onder de loep neemt. Uit een enquête van weekblad Vrij Nederland blijkt dat de helft van de rechters de onderzoeksrapporten van deskundigen niet begrijpt. Dus er zal nogal wel eens wat mis gaan. De zaken die de pers halen, vormen maar een topje van de ijsberg.
Helaas is er geen Kamermeerderheid te vinden voor een Revisieraad. Tegenstanders vrezen dat elke querulant de Revisieraad zal lastigvallen. Maar in Engeland, dat toch stukken groter is dan Nederland, hoeft de daar al lang bestaande Revisieraad slechts een paar duizend zaken per jaar te behandelen. Bovendien: je kunt de zaken toch eerst door een zeef halen om te kijken of heropening zinnig is. Voorstanders van een Revisieraad houden het aantal te verwachten zaken in Nederland op enkele tientallen tot een paar honderd per jaar.
De minister heeft onlangs uitbreiding mogelijk gemaakt, maar nog steeds is het de Advocaat Generaal van de Hoge Raad die bepaalt of een zaak voor herziening in aanmerking komt. Dus de slager die zijn eigen vlees keurt. Daarom gaat de SP zich er sterk voor maken het voorstel van Hirsch Ballin zó te veranderen dat er uiteindelijk wél een onafhankelijk Revisieraad wordt ingesteld.”
‘Crisis in de rechtsstaat’ is het eerste deel van de SPECIAAL-reeks. U kunt het bestellen via de shop op www.sp.nl voor 3 euro. Of u kunt voor 10 euro een abonnement nemen op SPECIAAL nummer 1 tot en met 4.
|
De echte Tribune is veel dikker en veel mooier! Wil je een jaar lang de Tribune in huis voor slechts 13 euro?
Vul dan het aanvraagformulier in! |
Dit bewijst maar eens te meer dat een rechter zichzelf alle deskundigheid toekent. Een rechter, zelfs een officier is allround. Psycholoog, arts, patholoog, rechercheur, professor alle disciplines, wapendeskundige, chirurg, narcotiseur, seksuoloog, bouwtechnisch deskundige, etc, etc. Het is zelfs zo erg dat ze doen voorkomen alsof zij ooggetuigen zijn geweest!
WANNEER STOPT DIE ONZIN EENS DAT HET OM, DE OvJ, DE RECHTERS zich mogen verheffen boven deskundigen. DAT KAN NAMELIJK NIET maar het gebeurt wel. Iedere dag weer trekt het OM, de RECHTER of de OvJ het jasje aan van welke deskundige dan ook!
DE OvJ en het OM spelen graag voor de Zandman, strooien vaak zand in de ogen van de rechter en het publiek.
Hieronder nog enkele beroepen die zowel door het OM, de OvJ als de magistraten beoefend worden. Er zijn er nog zat op te noemen maar ik vind het zo wel even genoeg.
